31 oct 2010

Monstruación (sic) e outros asuntos non só "de mulleres"


A regla, o periodo, “flo” – nas series americanas pijas –, a mestruación, o “tomate” , lonxe de ser “cosa de chicas” é un tema ao que podemos reservar un instante no debate público, aínda que sexa no pequeno espazo deste humilde blog irmandiño. Primeiro, pola obviedade de que sen ela non existiría a concepción, polo tanto todas e todos nós; segundo, porque nas nosas sociedades pretendidamente asépticas implica, xeralmente, unha pegada ecolóxica importante (tóxicos no proceso de fabricación de apósitos, sobreempaquetado, residuos…) sobre a que cómpre reflexionar nesta era da fin do petróleo, e así o imos facer dende o nivel usuario nestes temas.

O capitalismo medicalizou a vida das mulleres dende a menarquía ata a menopausia, vendo neste eido un gran filón de mercado nos mil e un produtos especificamente femininos, moitos deles inútiles e algúns, mesmo, nocivos. Hoxe en día, por exemplo, é habitual que unha consulta de xinecoloxía comece así –nótese a diglosia–:

- ¿Te gustaría tomar la píldora?

Non son quen de menosprezar o avance que supuxo a píldora anticonceptiva nos anos 60, cando comezou a súa comercialización, no que respeita a permitir que moitas mulleres poidesen planificar a súa vida reprodutiva mais, hoxe, os anticonceptivos orais – e os novos produtos hormonais tipo parches e esas cousa – son un ben de consumo máis que o mercado trata de vender – ao fin, esa é a súa lóxica – sen preocuparse porque as mulleres reflexionemos sobre cando e en que medida os necesitamos. Respetando a opción de cada muller, e tendo en conta que estes produtos tamén se utilizan no tratamento de enfermidades, pregúntome – pregúntolle ás numerosas mulleres casadas de mediana idade que teño escoitado na sala de espera do Centro de Planificación Familiar de Monforte –:

¿Dende unha postura anticapitalista, ecoloxista e antipatriarcal é coherente tomar un cóctel hormonal diario, que agrava o risco de afeccións cardiovasculares e que pode reducir o desexo sexual feminino tendo como única vantaxe que o “teu” home se poida correr a gusto sen condón? ¿É esta a emancipación feminina, tomar a píldora porque “ao meu marido non lle gustan os preservativos”, glorificar a penetración como única fonte de placer sexual?

Xa digo: non critico a elección das mulleres, senón a elección condicionada por prexuizos machistas e non polo benestar propio da muller.

Neste contexto tamén se insire a obsesión - non sei se chamarlle postmoderna - pola asepsia, cuxo máximo expoñente é o marabilloso mundo dos anuncios de compresas, onde a regla non doe e as mulleres menstruantes somos como a auga: inodoras, insípidas, incoloras e, de paso, con poucas luces. Os produtos ao redor da menstruación que buscan, non só a comodidade da muller, senón tamén a pulcritude e a ocultación do feito de menstruar, son moi variados e cunha grande pegada ecolóxica: compresas dos máis diversos formatos fabricadas con plásticos, tampóns que foron decolorados con dioxinas ou pastillas para a dor, inevitábeis en moitos casos, mais que noutros son tan efectivas coma aplicar calor no ventre e unha infusión de albahaca. Tamén podemos ser ecoloxistas e feministas, e polo tanto anticapitalistas, na xestión da nosa menstruación, probando as opcións naturais para a dor e recollida do fluxo menstrual: copas menstruais, compresas feitas sen produtos tóxicos, compresas de algodón feitas na casa, infusións de herbas medicinais, calor… Certo que, nesta andaina, as mulleres traballadoras son, coma sempre, as máis desfavorecidas no acceso a estas solucións, pola falta de tempo que impón a xornada laboral neste mundo produtivista. Mais, o natural tamén ofrece vantaxes individuais para todas, alén das innegábeis vantaxes colectivas, coma o aforro – no caso de escoller as copas menstruais, por exemplo – e a eliminación de elementos tóxicos dos nosos corpos.

Cada vez que sangremos – sí, dixen sangue e non morreu ningún gatito – temos unha oportunidade para poñer paus nas rodas do sistema que nos soe reservar a peor parte ás mulleres.

* O título do artigo está tomado do blog http://monstruacion.blogspot.com/
* Máis información: nº 18 – Revista de consumo Options (cat), aquí.